Page 10 - Odkryć fizykę 2 - fizyka, podręcznik, zakres podstawowy

Z historii

Czy czarne elektryzuje się lepiej?

Już w starożytności zauważono, że bursztyn potarty Charles Du Fay
suknem przyciąga kawałki nici i kurz. Właśnie od
greckiego słowa elektron, oznaczającego bursztyn,
pochodzi nazwa zjawisk elektrycznych. Jednak pierwszy
opis systematycznych badań nad nimi pochodzi z 1600 r.
Istnienie dwóch różnych „rodzajów elektryczności”, czyli
– jak mówimy dzisiaj – ładunków o przeciwnych znakach,
odkrył dopiero w 1733 r. francuski naukowiec Charles
François Du Fay (czyt. szarl fransua dife).

Dlaczego odkrycie dwóch rodzajów ładunków elektrycznych
zajęło aż 133 lata? Charles François
Du Fay (1698–1739)
Dziś uczysz się fizyki w szkole i wykonujesz doświadczenia za- – służył w wojsku
planowane przez nas i twojego nauczyciela tak, aby doprowa- jako oficer, a później
dziły cię do znanej już wiedzy. Uczeni badający nowe zjawiska zarządzał królewskim
nie mogą jednak przewidzieć, które doświadczenie da intere- ogrodem botanicznym.
sujące wyniki. Podążają różnymi błędnymi tropami, zanim trafią Badania prowadził więc
na właściwy. jedynie w wolnym cza-
Na przykład Du Fay sprawdzał, czy siła, którą naelektryzowane sie. Zajmował się nie
ciało przyciąga kawałki wstążki, zależy od koloru tych wstążek. tylko fizyką, lecz także
Początkowo nawet sądził, że udało mu się uchwycić taką za- geometrią, astronomią,
leżność: wstążka czarna miała być przyciągana najsilniej, nieco chemią, a nawet budo-
słabiej – biała, a kolejne wstążki coraz słabiej według kolejności wą pomp strażackich.
barw w tęczy – od fioletowej do czerwonej. Co prawda, dalsze
eksperymenty zmusiły badacza do odrzucenia tego poglądu,
jednak nie poszły one na marne: właśnie dzięki nim uczony od-
krył dwa rodzaje elektryczności.

10